Η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Διασποράς διοργάνωσε στην Αθήνα, στις 6 Ιουνίου 2008, Διεθνή Επιστημονική Ημερίδα, με θέμα «Η Φυγή των Αιγυπτιωτών Ελλήνων» χάρη στην ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Ι. Φ. Κωστοπούλου. Η Ημερίδα, η οποία προσείλκυσε ιστορικούς και ερευνητές από Πανεπιστήμια των Η.Π.Α, Μεγάλης Βρετανίας, Αιγύπτου και Ελλάδας εστίασε στην έξοδο των Ελλήνων από την Αίγυπτο κατά την δεκαετία του 1950 και τις αρχές του 1960. Η εξέταση του σημαντικού αυτού κεφαλαίου της ιστορίας της Ελληνικής Διασποράς έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς Έλληνες της Αιγύπτου – Αιγυπτιώτες όπως καθιερώθηκε η ονομασία τους – να ακούσουν νέες οπτικές και να σκεφθούν πάνω στο ζήτημα της τελευταίας φάσης της τόσο σημαντικής και δημογραφικά εκτεταμένης Ελληνικής παρουσίας στην Αίγυπτο για πάνω από εκατό χρόνια. Δόθηκε επίσης η δυνατότητα σε όλους τους παρευρισκόμενους να εξετάσουν την διαχρονική σταθερά της Ελληνοαιγυπτιακής φιλίας που άντεξε τους κλυδωνισμούς της Ελληνικής Φυγής του ΄60.
Τα πρακτικά της Ημερίδας εκδόθηκαν σε ειδική έκδοση από το περιoδικό Journal of the Hellenic Diaspora στην Αγγλική Γλώσσα [(volume 35.2 (2009)]
Το κείμενο που ακολουθεί είναι του Παναγιώτη Καρματζού, Φιλολόγου – συγγραφέα. Γράφτηκε στις αρχές του 1970 , τις παραμονές της αναχώρησής του από την Αλεξάνδρεια.
F U G A
Όταν καθίζαμε στο τραπέζι, δεν έλεγα τίποτα, γιατί ήρθανε τα πρωτοβρόχια και μαζί τους πέσανε τα φύλλα και φύγανε οι φίλοι. Με συγκινούσε η φυγή τους, το μέλλον τους κ΄οι μικρές τους ανησυχίες. Στο ρυθμό
Της ζωής εκείνης τις τελευταίες ΄μέρες ήταν συνηθισμένο ν΄ακούς κραυγές απελπισίας, Διονυσιακής λατρείας και παρθενικής υμενοκτονίας. Ήθελες δεν ήθελες λογάριαζες τα πλοία της γραμμής και με βέβαιη
Απάντηση ΄ρωτούσες ξανά και ξανά και ξανά. – Είστε και σείς ; Δεν πίστευες στην τόλμη τους και προσπαθούσες να εξακριβώσης την ζημιά του σπασμένου καθρέφτη.
Όλοι βρήκαν μια λύση και τακτοποιήθηκαν – ποιος λίγο, ποιος πολύ – σύμφωνα με τα σχέδιά τους και το κουράγιο τους. Κι εμείς τι γίναμε ; Μείναμε να προσμένωμε το τέλος, το μηδέν της αθανασίας με συντροφιά
Την τόλμη μας. Με συντροφιά να βαδίζωμε «κόντρα στον τυφώνα» και στις κακοτοπιές.
Ναι, γιατί εμείς κ΄η εποχή μας γινήκαμε ένα. Γιατί δρόμος δεν υπάρχει. Γιατί στερέψανε τα λόγια κι αυγάτισε η θέληση. Και να λές πάω εκεί. Και νάναι η μοίρα σου.
Να θέλης να μιλήσης και να ξεχνάς τα λόγια σου. Να θέλης να ζήσης και νάσαι τσακισμένος.
Τώρα θυμήσου τα λόγια τα Καβαφικά. «Δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό». Μείνε να βασανίζεσαι εδώ, γιατί εσύ ξεχάστηκες.
Ύστερα η ιστορία απλώθηκε, ξαπλώθηκε, γιγαντώθηκε. Κι ως ήταν φυσικό η πίστη μου κλονίστηκε.